domingo, 11 de octubre de 2015

¿SABE MAIS O DIABO POR VELLO OU POR DIABO?

    NON CREO QUE SIRVA PRA NADA.

Son un home da Alta Xeabra. A Alta xeabra, entre outras cousas, diferenciase da Sanabria-La Carballeda pola maneira de falar.
 Desde antergo, nesta brava austera e deprimida comarca (o de deprimida ,hai qua agradecerle-lo os politicos imperantes dende sempre) a maneira de falar ou idioma, sempre estivo condicionada pola sua situación xeográfica.
 Dun lado no Reyno de León falbase Lliones, xa desgraciadamente, case perdido (Non confundir co Bable), de outro o Portugués, moi vivo inda, e que sexa por sempre, e o poniente o do Reino de Galicia ou Galego. Con altibaixos no eido politico e urbán. Mais grazas a deus, moi vivo no rural, que a fin de contas é o que conserva as tradicións, neste pais.
 Nacin nunha aldea enclavada na Serra da Gamoneda, aldea que está sobre o nivel do mar a mil cen metros, e que dado o tempo transcurrido desde o meu nacemento hasta agora, inda recordo cosas, sobre todo as que considero importantes. Polo tanto recordo as conversas mantidas con xentes que xa vai moito que nos deixeron. Teño que agradecerle os deuses que inda me deixen conserva a memoria. Ben certo é que cada vez é mais selectica.
 Tamén que deixar constancia das miñas diatribas co meu fillo, cando falo de que un sabe mais cousas por vello que po demo. Sempre me quero referir a esto. Se un se decata, non so vive a vida propia, tamén todas aquelas vidas que foi escoitando, sobretodo, das xentes honestas que solo contaban as sua esperencias. Ese o plus que se ten por ser mais vello, ou se queredes por ter mais anos. No mundo cientifico, escolástico, e universitário, a cousa ten outro cariz. Inda que me atreveria a que, según que cousas poderiamos discutilas. Digo, non as cientificas, e moi actuais.
 Voltando a orixe desta entrada, e aproveitando o barullo politico e mediático, da improbable independencia de Catalunya (Nunca foron tolos os catalanas), queria referir unha conversa ou relato escoitado mais de unha vez a un tiu meu, da Teixera coma min e o que eu querialle moito. Sempre considerei que o Ti Miguel era un fora de seria, naquela aldea na que le tocara vivirt.
  Decia meu tiu, referindose a guerra do 36, ou guerra civil chamada así polos que venceron,e sublevación polos perdedores, que enriba tiñan razón.
 Contaba o Ti Miguel, que nos últimos meses da guerra, él recien incorporado o exercito, tocoulle
entrar en Catalunya desde o Ebro hasta o Pirineo Xerundense
 Decia:
  “Daba pena ver como aquelas hortas eran arrasadas pola tropa que era animada polos xefes a deixala como un erial. Habia soldados que respetaban os hortos, mais outros ensañabanse, nada mais para que os viran os xefes, que unha vez pasado o dia deixaban de acordarse daqueles estúpidos, que sempre houbo e haberá (Cultura e formación a todolos niveles).
 Contabao un home tamén de extración agraria, e que sabia o que costaba sacarlle algo a terra, e non entendia o porque das guerras por cousas que no le ivan nin le viñan.
 Agora gustariame decirlle ós politicos actuais, que miren hacia atrás, solo hasta estas datas das que estou a falar.
 Monteron unha “borralleira”, con esto da independencia, que coido que mais é para defender as súas falcatruadas que o benestar da xente.
 NON CREO QUE FAGAN NIN PUTO CASO.

viernes, 9 de octubre de 2015

                               LENDAS XABRESAS (Reais)



   Facia friu. Dentro da cociña a cousa cambiaba. Na cociña de pedra con chapa de ferro os rachos de carballo, facian que a chapa estivera roxa, e polo tanto alí o viño con mel, roxado na xerra de cristal, cada vez estaba mellor.
 Notei que facia friu cando sain o cimo da escaleira a mexar. Era costume de mexar desde o alto da escaleira. Agora que o penso, ¿Como mexaban as mulleres?.
 Cando estaba en Trasil, acompañando a cadela para que mexera antes de encerrala no seu cuarto de dormir, mentras esperaba, estaba mirando haia o sureste albiscando a estrela ou “lucero” da mañá  , cousa que adoitaba facer todalas noites. Mirando hacia rriba, non solo se vian as Osas, a Polar e Casiopea, desde facia un montón de anos tamén se vian o que a xente que sabia deso chamaban os “satélites artificiais”.  Mirando-os podias pasar toda a noite, pous as veces vianse tres ou catro case simultáneos..
 Si algunha vez queredes velos, que sexa en noites de xeada; é cando millor se ven.
 Namentras esperaba que a cadela volvera donde dormia, e mirando para aquel firmamento estrelado, que case asustaba pola sua grandiosidade, ví unha luz, como a dun “foco” potente, que viña desde a vertical do Castelo de Rechouso, en direción da Teixeira.
  A medida que se acercaba, o foco de luz crecia, todo a unha boa velocidade, pensando a distancia a que se via que circulaba.
 Pensei que seria un daqueles satelites artificiais, xusto hasta que perdin de vista aquelo, por mor da espadaña da igrexa. Pensei que o velveria ver unha vez pasada a mesma. Inda estou a esperar. Perdeuse definitivamente. Ou caeu, ou deu a volta e non o vin ou.   ou.... ou.
 Volveu a cadela, acaricieina, pecheille a porta e dixenlle hasta mañá. E voltei para cociña, donde as risotadas eran grandes.
 Sucedera que, naquel dia estivera na aldea Don Emilio o Cacharreiro. Compreranle unha xerra de cristal de una forma moi bonitiña, e para estrenala, saqueran do viño novo ó que le engadiron unhas cucharadas de mel e puxeron a quentar enriba da chapa da cociña.
 Cuando o viño empezou a ferver, alguén tratou de sacar a xerra da chapa para botar uns groliños daquel licor de deuses, e ¡Oh deuses! O levantala deixou o cú pegado na chapa, e o viño con mel esparexido por toda a cociña.
 Ese era o motivo das risotadas.
 Contei o asunto da luz sobre a espadaña da igrexa. O mais vello do fiadeiro, ilustrounos cunha verbas, que inda hoxe é a hora que dan que pensar.
 Iso- dixo- ven sucedendo dende sempre. Todos os que viviron e viven nesta casa, adoitan a ver ese fenómeno. Non é nada extraño Tamén hai noites nas que se ven sair dunha especie de cilindro a algún ser, parecido os humans.
 Sempre se dixo que algunha muller da comarca, se aproveitera dalgún deles.
 Non era de estrañar, despous de uns cantos anos de guerras e sen homes na bisbarra.
 No dia seguinte, apareceron mortos todos os machos cabrios da contorna.