¿DE QUE BANDO ERAN?

Eran os tempos nos que había que reconstruir a casa.Tempos duros, no caso noso, para poder arreglar a casa, tiñamos que buscar madeira para as xanelas, portas e fundamentalmente para o piso.
Ainda que en Val dos Marcos abundan os castiñeiros, a madeira para unha casa necesita un tempo despous de cortada para que sirva. Non debe estar verde, e non debe estar cortada en calquer época. Nesto último as luas teñen moito que decir.
Aquel dia estábamos tratando de sacar uns tablóns dunha torada, que xa levaba un cantos anos cortada e medio queimada na Mallada.
Pola tarde, despous de comer a merenda, apareceron por alí os dous guardias civiles, que aquel dia estaban de servicio polos montes.
Senteronse a parolar con nós, e pasouse a falar de unha cousa a outra, sen sentido de continuidad en ningún dos temas sacados a colación.
Os dous guardias eran, un de Hermisende e outro da zona de Extrremadura.
Nun momento determinado empeceron a falar da guerra civil espñola, como eles le chamaban.
Xa se acabara a bota de viño que nós tíñamos para mollar o gaznate, de cando en vez, e noi sei se foi polo viño ou porqué, empeceron os guardias a presumir das suas andanzas no frente de guerra.
Aquelo chamoume moito a atención e púxen todo o meu interese no que se decia.
O que era de Hermisende, relatou que, cando estaba no frente, nun momento determinado entreron nun corpo a corpo cos soldados do outro bando.
Efronteronse uns os outros a “bayoneta calada”. De súpeto atopouse con outro soldado dediante, e según él nunca soubo se a mirada daquel rapaz era de odio ou de medo, mais como ambolos dous tiñan os mosquetóns coas “bayonetas”, e ante o temor a se era vida dun ou do outro embestironse e o que nos falaba tivo mais sorte, pois conseguiu ensartar(palabras testuais) o seu contrário, e alí mesmo o deixou despous de rematalo por compasión, según él. Tal como falaba, eu tiven a sensación de que o contaba como unha verdadeira “hazaña”.
Entonces o outro guardia, enseñounos a parte esquerda da súa cara.Debaixo da orella tiña unha especie de rosetón de un tamaño considerable.
Esto es fruto tambien de la guerra.- díxonos, e a renglón seguido contounos a sua andaina: Parece ser que aquel home fora fusilado, as balas do fusilamento non le acerteran, por sorte para él. Deixouse caer cos demais fusilados. Despous desto un oficial pistola en mau foi de un en un dandole o tiro de gracia, que consistia nun diparo na cabeza. Él disparenronle a altura da orella dereita, donde apenas tiña sinal, a bala saíra a rentes da outra orella, que era a que tiña o rosetón.
Sucedeu que, unha vez feito o fusilamento, recolleron os corpos para o seu soterramento, e unha das persoas que os recolleron douse conta de que él inda vivía, leveron-no o hospital, puideron recuperalo.
O mais chocante desta história foi cando me enterei de que o guardia natural de Hermisende, loitaba no bando chamado nacional, e o de Extremadura no Republicano.
Parece ser, que puideron amañar a sua pertencia o bando republicano, despois de acabada a guerra, polo que puido ingresar na guardia civil.
Contaron-no, con tanta naturalidade, que eu non púxen en duda as súas histórias, nin a súa boa intención, pois como me dixo despous meu pai: “Daquela cando te levaban o frente, nunca sabias a que bando ibas, solo o sabia o secretário do axuntamento”.
Falaba con coñecemento de causa.